Kan de huidige mensen wereld zonder koper bestaan ? Nee. Geen treinen, geen elektriciteit.
Kort, helder en zonder omwegen:
## Nee — de huidige wereld kan **niet** zonder koper bestaan.
En ja: **zonder koper geen elektriciteit zoals wij die kennen, en dus ook geen moderne treinen.**
---
## Waarom koper zo fundamenteel is
### 1) Elektriciteit = koper
Koper is onmisbaar omdat het:
* **zeer goed stroom geleidt**
* **buigzaam en betrouwbaar** is
* **weinig energieverlies** heeft
* **lang meegaat** zonder bros te worden
Zonder koper:
* geen elektriciteitsnet
* geen elektromotoren zoals we die nu gebruiken
* geen transformatoren
* geen omvormers
* geen elektronica
* geen datacenters
* geen internet
* geen AI
* geen laadpalen
* geen elektrische treinen
👉 **Elektrificatie = koper**
---
### 2) Treinen zonder koper?
Alleen in een **pre-industriële betekenis**.
* Stoomtreinen: ❌ (nog steeds koper nodig voor regelingen, leidingen, instrumenten)
* Diesel: ❌ (elektronica, sensoren, startmotoren)
* Elektrisch: ❌❌❌ (bovenleiding, motoren, vermogenselektronica)
Zonder koper:
* hoogstens **handgeduwde karren op rails**
* of **dierenkracht**
Dus: ja, *rails* zijn staal —
maar **alles wat beweegt, regelt, aandrijft en bestuurt** → koper.
---
### 3) “Maar kunnen we koper vervangen?”
Gedeeltelijk, maar nooit volledig:
| Materiaal | Probleem |
| ------------------ | ------------------------------------------- |
| Aluminium | slechtere geleiding → dikker/zwaarder nodig |
| Zilver | beter, maar **veel te schaars en duur** |
| Grafiet / koolstof | niet geschikt voor hoogvermogen |
| Supergeleiders | werken alleen bij extreem lage temperaturen |
👉 In de praktijk:
**meer elektrificatie = méér koper**, niet minder.
---
### 4) De harde realiteit (die vaak verzwegen wordt)
* Energietransitie vraagt **2–4× zoveel koper** als het fossiele systeem
* Windturbines, zonnepanelen, batterijen, netten, treinen:
→ allemaal koper-intensief
* De bottleneck van de toekomst is niet “wil”
→ maar **grondstoffen, mijnbouw, recycling**
Dit is geen argument tegen de transitie, maar:
👉 **tegen sprookjesdenken**
## Samenvatting in één zin
**Zonder koper geen elektriciteit; zonder elektriciteit geen moderne treinen; zonder beide geen moderne wereld.**
De echte vraag is dus niet:
> “Kunnen we zonder koper?”
maar:
> **“Hoe gebruiken, hergebruiken en verdelen we koper eerlijk, slim en sober?”**
Als je wilt, kan ik ook:
* uitleggen **hoeveel koper** een volledig geëlektrificeerde wereld vraagt
* laten zien **waar de echte grenzen liggen** (mijnbouw vs. recycling)
* of schetsen hoe een **low-energy maar elektrisch functionerende samenleving** eruitziet zonder techno-fantasieën.
Kan de huidige mensenwereld zonder zilver bestaan ? Of via vervanging ? En voor de massa van de aarde een vervanger van zilver ?
Kort antwoord eerst, daarna de nuance:
## **Ja — de huidige mensenwereld kan grotendeels zonder zilver bestaan, maar niet zonder concessies.**
## **Voor de massa van de aarde bestaan vervangers, maar zilver blijft op enkele kritische plekken uniek.**
---
## 1) Waarvoor is zilver nu écht nodig?
Zilver wordt gebruikt omdat het:
* 🥇 **de beste elektrische geleider** is
* 🔥 **betrouwbare contacten** maakt (laag contactverlies)
* 🦠 **antibacterieel** is
* ☀️ cruciaal is in **zonnepanelen**
* 🎛️ wordt gebruikt in **elektronica, sensoren, relais**
Maar: het gaat **bijna nooit om grote hoeveelheden per toepassing**.
---
## 2) Kan de wereld zonder zilver?
### **Ja, functioneel wel — maar met vervanging en optimalisatie**
Zilver is **niet zoals koper** (dat absoluut onmisbaar is).
Zilver is vooral een **prestatieverbeteraar**, geen basisvoorwaarde.
Zonder zilver:
* blijft elektriciteit werken
* blijft elektronica mogelijk
* blijft industrie draaien
* maar: iets minder efficiënt, iets groter, iets robuuster nodig
👉 De wereld stort **niet** in zonder zilver.
---
## 3) Vervangers per toepassing (realistisch)
### 🔌 Elektrische geleiding
| Zilver | Vervanger | Opmerking |
| ------ | --------- | ----------------------- |
| Zilver | **Koper** | 95–97% zo goed |
| Zilver | Aluminium | goedkoper, dikker nodig |
👉 Voor massa-elektrificatie is **koper al de norm**.
---
### ⚡ Elektrische contacten & schakelaars
| Zilver | Vervanger |
| ------ | ------------------- |
| Zilver | **Koperlegeringen** |
| Zilver | Nikkel |
| Zilver | Goudcoating (dun) |
👉 Wordt al veel gedaan in industrie.
---
### ☀️ Zonnepanelen (grote zilvergebruiker!)
Hier is zilver wél een aandachtspunt.
Maar:
* zilvergebruik per paneel is al **>80% gedaald** in 15 jaar
* alternatieven in ontwikkeling:
* **koperpasta**
* **aluminium**
* dunne-film PV (CdTe, perovskiet)
👉 **Zilver is hier vervangbaar**, maar het kost tijd en R&D.
---
### 🦠 Antibacterieel / medisch
| Zilver | Alternatief |
| ------ | ------------------ |
| Zilver | Koper |
| Zilver | UV |
| Zilver | Chemische coatings |
👉 Zilver is handig, maar **niet onmisbaar**.
---
## 4) Is er een “massa-vervanger” voor zilver?
### **Ja: koper + aluminium + slim ontwerp**
Voor **99% van de wereldbevolking**:
* koper is de echte ruggengraat
* aluminium waar gewicht belangrijk is
* zilver alleen:
* in dunne laagjes
* in kritische componenten
* in nichetoepassingen
👉 Zilver wordt steeds meer:
**een “specerij”, geen basisvoedsel.**
---
## 5) De echte bottleneck is niet zilver, maar…
* 🟠 **koper** (veel groter volume nodig)
* 🔵 **lithium / nikkel / kobalt** (batterijen)
* ⚫ **zeldzame aardmetalen** (magneten)
* ♻️ **recyclingcapaciteit**
Zilver is relatief:
* goed recyclebaar
* in kleine hoeveelheden nodig
* al sterk geoptimaliseerd
---
## Samenvatting in 4 zinnen
* **Zonder zilver kan de wereld blijven functioneren.**
* **Zilver is vervangbaar in bijna alle massa-toepassingen.**
* **Koper is de echte onmisbare pijler, niet zilver.**
* **Zilver blijft nuttig voor precisie, maar niet levensbepalend voor de mensheid.**
Als je wilt, kan ik ook:
* laten zien **hoeveel zilver** de energietransitie écht vraagt (orde van grootte)
* uitleggen waarom **zilverprijzen** vaak politiek/financieel worden opgeblazen
* of schetsen hoe een **“low-material high-function” wereld** eruitziet zonder edelmetaal-fetisjisme
Kan de wereld zonder goud bestaan als er een vervanger is voor de massa van de aarde ? Ja, geen enkele nuttige toepassing, spiegeltjes en kraaltjes en doodziek bezit van trumpoetin binsalmankimjongun en andere krankzinnige bange bezitterige behoudzuchtige ijdele lll pvvd ss 15c moordende mammonkanker lijers en mammon krengetjes. Bestaat er wel een nuttige toepassing voor of van goud ? Reflectie zonlicht, zonlicht focus voor meer energie in een spiegel achtig iets ?
Kort, helder en zonder omwegen:
## **Ja — de wereld kan technisch prima zonder goud bestaan.**
Maar: **nee — het klopt niet dat goud geen enkele nuttige toepassing heeft.**
Het echte onderscheid is dit:
* ❌ goud is **niet noodzakelijk** voor de massa van de mensheid
* ✅ goud is **wel nuttig in specifieke, kritische niches**
---
## 1) Waar goud **niet** voor nodig is
Zonder goud:
* functioneert elektriciteit
* blijven treinen rijden
* blijft energieopwekking mogelijk
* werkt elektronica grotendeels gewoon door
* stort de samenleving niet in
Voor **99% van het dagelijks functioneren** is goud **overbodig**.
👉 In die zin heb je gelijk:
**goud is geen ruggengraatmateriaal zoals koper.**
---
## 2) Waar goud wél écht nuttig is (technisch, niet symbolisch)
### 🔌 a) Elektronica – betrouwbaarheid, niet geleiding
Goud:
* geleidt goed (maar slechter dan zilver/koper)
* **oxideert niet**
* blijft stabiel over decennia
Daarom:
* dunne goudlaagjes op **contactpunten**
* ruimtevaart
* medische apparatuur
* kritische sensoren
👉 Het gaat om **micrometers**, niet kilo’s.
Vervangbaar?
* deels ja (nikkel, tin, palladium)
* maar goud blijft **het meest betrouwbaar** waar falen geen optie is
---
### ☀️ b) Reflectie van zonlicht en warmte
Hier is goud verrassend nuttig.
Goud:
* reflecteert **infrarood (warmte)** extreem goed
* absorbeert weinig warmte
* oxideert niet
Daarom gebruikt in:
* **satellieten**
* ruimtepakken
* high-end thermische coatings
* ramen met warmtewering (goud-nanolaag)
👉 Voor **zonne-energie** zelf is goud **niet nodig**.
👉 Voor **warmtebeheer** in extreme omstandigheden: wél nuttig.
---
### 🧪 c) Chemie & katalyse (beperkt)
In niche-reacties:
* goud-nanodeeltjes als katalysator
* vooral in onderzoek en speciale industrie
Niet schaalbepalend voor de wereld.
---
### 🦷 d) Medisch (historisch en niche)
* tandheelkunde
* implantaten
* specifieke behandelingen
Ook hier: **handig, niet onmisbaar**.
--
## 3) Is er een massavervanger voor goud?
### **Ja. En die wordt al gebruikt.**
Voor de massa van de aarde:
* koper
* aluminium
* staal
* silicium
* coatings
* slimme ontwerpen
👉 Goud wordt al decennia **uit de massa gedrukt** richting:
**dunne laagjes + nichetoepassingen**.
---
## 4) Het echte probleem rond goud is niet techniek maar cultuur
Goud is:
* schaars
* inert
* mooi
* symbolisch
En daarom:
* gebruikt als **machtssymbool**
* opgepot als “zekerheid”
* geassocieerd met bezit, angst en controle
👉 Dat is **geen natuurwet**, maar **menselijk gedrag**.
Technisch gezien:
* goud is **niet nodig** voor een rechtvaardige, duurzame wereld
* sociaal gezien:
* goud **versterkt ongelijkheid** als fetisj-object
---
## Samenvatting in 6 zinnen
* De wereld kan functioneren **zonder goud**.
* Goud is **geen basisgrondstof** voor energie of transport.
* Het heeft **wel nuttige nichetoepassingen** (contacten, ruimte, warmte-reflectie).
* Voor de massa van de mensheid is goud **volledig vervangbaar**.
* Het grootste “nut” van goud is historisch en symbolisch, niet technisch.
* **Koper is essentieel; goud is luxe.**
Als je wilt, kan ik ook:
* een **materialenhiërarchie** maken (wat is echt essentieel vs. vervangbaar)
* laten zien **welke metalen de échte bottleneck zijn**
* of schetsen hoe een **low-material, high-function wereld** eruitziet zonder edelmetaalverering
Kwikzilver of mercury heeft het zwaarste soortelijk gewicht 13,6 gram per kubieke centimeter. Dus geleidt het niets ? Is dat praktisch niet ergens erg bruikbaar voor ? Betere zonne- en wind-energie ? Temperatuur meten met kwikzilver, zet uit met hogere temperatuur ? Kernfusie ? Helium lichtste en kwikzilver of mercury zwaarste ?
Goede vragen — hier zitten een paar **hardnekkige misverstanden** in die ik helder rechtzet. Kort antwoord eerst, daarna de nuance.
---
## Kort en scherp
* **Nee**: het hoge soortelijk gewicht van kwik (**13,6 g/cm³**) betekent **niet** dat het “niets geleidt”.
* **Ja**: kwik geleidt elektriciteit, maar **slecht** vergeleken met metalen als koper.
* **Nee**: kwik is **niet bruikbaar** voor betere zonne- of windenergie.
* **Ja**: kwik is historisch **zeer geschikt voor temperatuurmeting** (uitzetting).
* **Nee**: kwik heeft **geen rol in kernfusie**.
* **Ja**: helium is extreem licht; **kwik is het zwaarste stabiele vloeibare element** bij kamertemperatuur — maar dat zegt niets over kernenergie-nut.
---
---
## 1) Dichtheid ≠ elektrische geleiding
Dit is de kern.
* **Dichtheid** = massa per volume
* **Geleiding** = hoe vrij elektronen zich kunnen bewegen
Ze hebben **geen direct verband**.
Voorbeeld:
* Lood: zwaar → matige geleider
* Goud: zwaar → goede geleider
* Aluminium: licht → goede geleider
* Kwik: zwaar → **slechte geleider**
### Elektrische geleidbaarheid (indicatief)
* Zilver: 100%
* Koper: ~97%
* Aluminium: ~61%
* **Kwik: ~1–2%**
👉 Kwik geleidt dus **wel**, maar **erg slecht**.
---
## 2) Waarom geleidt kwik zo slecht?
Omdat:
* het bij kamertemperatuur **vloeibaar** is
* atomen bewegen voortdurend
* elektronen worden continu verstrooid
👉 Dat maakt kwik ongeschikt voor:
* kabels
* motoren
* generatoren
* zonnepanelen
* windturbines
---
## 3) Is kwik praktisch bruikbaar voor energie?
### ❌ Zonne-energie
* geen goede reflector (aluminium/zilver beter)
* giftig
* zwaar
* instabiel
### ❌ Windenergie
* geen magnetisch materiaal
* geen structurele sterkte
* geen elektrisch voordeel
👉 **Kwik voegt niets toe** aan hernieuwbare energie.
---
## 4) Waar was kwik wél uitstekend voor?
### 🌡️ Temperatuurmeting (historisch)
Kwik:
* zet **zeer voorspelbaar** uit bij temperatuurstijging
* plakt niet aan glas
* blijft vloeibaar over een groot bereik
Daarom:
* klassieke **kwikthermometers**
* barometers
* manometers
Waarom nu verboden?
* **extreem giftig**
* bio-accumulatie
* moderne sensoren zijn veiliger en nauwkeuriger
---
## 5) Kwik en kernfusie?
**Nee. Absoluut niet.**
Kernfusie draait om:
* **waterstof-isotopen** (deuterium, tritium)
* **helium** als eindproduct
* extreem lichte kernen die kunnen samensmelten
Kwik:
* zwaar atoom
* grote kern
* ongeschikt voor fusie
* eerder kandidaat voor **splijting** (maar zelfs dat is onpraktisch)
👉 Kwik speelt **nul rol** in fusie-energie.
---
## 6) Helium vs. kwik — waarom die vergelijking niet klopt
* **Helium**: lichtste edelgas, nuttig voor:
* fusie-reacties
* cryogenica
* koeling van supergeleiders
* **Kwik**: zwaar vloeibaar metaal, nuttig voor:
* historische meetinstrumenten
* niche-chemie (vroeger)
* tegenwoordig: liever nergens
Ze zitten aan **tegenovergestelde uiteinden** van de natuurkunde.
--
## Samenvatting in 8 punten
1. Kwik is **zeer dicht**, maar dat zegt niets over geleiding
2. Het **geleidt elektriciteit slecht**
3. Het is **onbruikbaar** voor zonne- en windenergie
4. Het was **ideaal voor thermometers**, nu vervangen
5. Het is **zeer giftig**
6. Het heeft **geen rol in kernfusie**
7. Helium en kwik zijn fysisch totaal onvergelijkbaar
8. Kwik is een **historisch nuttig, maar modern overbodig materiaal**
### In één zin
**Kwik is natuurkundig interessant, technologisch achterhaald en energetisch irrelevant.**
Als je wilt, kan ik:
* een **overzicht maken van écht cruciale materialen** voor de energietransitie
* uitleggen **welke metalen overschat worden** (zoals goud en kwik)
* of laten zien **waar de echte materiaal-knelpunten liggen** (koper, nikkel, zeldzame aardmetalen)
Valt er van kwik door die continue beweging afhankelijk van temperatuur niet een moderne manier te bedenken om energie te winnen .. met tempartuur wisseling is kwik continu in beweging, die energie gebruiken voor meer (energie met andere vormen van zonne- water- zwaartekracht - en wind - energie ?
Goede, **fundamentele** vraag. Het korte antwoord is:
## **Nee — van de temperatuur-afhankelijke beweging van kwik kun je geen netto energie winnen.**
Wat je wél kunt doen is **warmte omzetten in arbeid**, maar **kwik geeft daarbij geen voordeel** ten opzichte van andere vloeistoffen. De natuurwetten zijn hier keihard.
Ik leg het stap voor stap uit, zonder handwaving.
---
---
## 1) Wat je intuïtie goed ziet
Je ziet terecht dit:
* Kwik zet uit bij verwarming
* Krimpt bij afkoeling
* Atomen zijn continu in beweging
* Temperatuurwisselingen veroorzaken **mechanische beweging**
Dat is **100% correct**.
Maar dan komt de cruciale vraag:
> Kun je die beweging **blijvend aftappen** als energiebron?
---
## 2) Het fundamentele probleem: **geen vrije lunch**
Wat je beschrijft is in essentie een **warmtemotor**.
Alle warmtemotoren — zonder uitzondering — vallen onder de **tweede hoofdwet van de thermodynamica**:
> Je kunt alleen energie winnen uit warmte als er
> **een temperatuurverschil** is
> én je altijd **minder energie terugkrijgt dan je erin stopt**.
Formule (Carnot):
[\eta_\text{max} = 1 - \frac{T_\text{koud}}{T_\text{warm}}]
👉 Bij kleine temperatuurverschillen is het rendement **extreem laag**.
---
## 3) Waarom kwik hier géén magische uitzondering is
Kwik lijkt aantrekkelijk omdat het:
* vloeibaar is
* zwaar is
* zichtbaar beweegt
* sterk uitzet
Maar natuurkundig geldt:
| Eigenschap | Betekenis |
| ----------------- | --------------------------------- |
| Grote uitzetting | ✔ zichtbaar, ❌ geen extra energie |
| Hoge dichtheid | ❌ geen voordeel |
| Continue beweging | ❌ thermisch evenwicht |
| Zware atomen | ❌ trager, meer verlies |
| Vloeibaar | ❌ veel interne wrijving |
👉 **De energie die je eruit haalt is altijd kleiner dan de warmte die je erin stopt.**
Kwik is dus **geen shortcut rond de thermodynamica**.
---
## 4) “Maar zon → temperatuur → kwik → energie?”
Dat is al lang bekend — en heet:
* **thermische zonne-energie**
* **warmtemotoren**
* **Rankine / Stirling / ORC-cycli**
En daarin:
* water
* olie
* gesmolten zouten
werken **beter, goedkoper en veiliger** dan kwik.
Kwik is:
* giftig
* zwaar
* moeilijk te beheersen
* slecht schaalbaar
Daarom is het **verlaten**, niet vergeten.
---
## 5) Waarom temperatuur-energie zo lastig is
De meeste omgevingswarmte is:
* laagwaardig
* dicht bij evenwicht
* lage temperatuurgradiënt
Daarmee kun je:
* warmtepompen aandrijven ✔
* restwarmte benutten ✔
* efficiënt verwarmen ✔
Maar:
* **geen grote hoeveelheden elektriciteit opwekken**
---
## 6) Bestaat er wél een moderne variant van jouw idee?
### Ja — maar zonder kwik
Wat wél werkt:
### ✔️ Thermo-elektrische generators (TEG)
* Seebeck-effect
* geen bewegende delen
* laag rendement (5–8%)
### ✔️ ORC-systemen (Organic Rankine Cycle)
* lage temperatuurverschillen
* industriële restwarmte
* al in gebruik
### ✔️ Stirlingmotoren
* extern verwarmd
* zeer betrouwbaar
* niche-toepassingen
👉 Al deze systemen:
* gebruiken temperatuurverschillen
* **winnen nooit meer energie dan erin gaat**
* respecteren de natuurwetten
---
## 7) Waarom “continue beweging” misleidend voelt
Op microschaal:
* alles beweegt altijd
Maar:
* die beweging is **chaotisch**
* gemiddeld heffen krachten elkaar op
* netto-energie = 0 bij evenwicht
Dit is exact waarom:
* Brownse motoren
* ratelmechanismen
* kwik-expansie-trucs
**niet werken zonder externe energiebron**.
---
## Samenvatting in 6 zinnen
1. Kwik beweegt continu door temperatuur — dat klopt
2. Die beweging is thermisch evenwicht → **geen vrije energie**
3. Elke energie-oogst vereist een **temperatuurverschil**
4. Het maximale rendement wordt begrensd door Carnot
5. Kwik biedt **geen enkel voordeel** t.o.v. andere vloeistoffen
6. Moderne warmtebenutting werkt — maar **niet met kwik en niet magisch**
### In één zin
**Temperatuur kan energie leveren, maar kwik maakt daar geen wonderbron van — de natuurwetten winnen altijd.**
Als je wilt, kan ik:
* een **schets maken van de beste manieren om restwarmte écht te benutten**
* uitleggen **waar temperatuur-energie wél zinvol is**
* of laten zien **waarom zwaartekracht, zon en wind fundamenteel sterker zijn dan warmte-expansie**
Met CO2 was er door het planbureau van de leefomgeving en door de onnozele achter lijke juriste(s) thommie dummy d66 dommie de graaf, moordenaar en oorlogsmisdadiger 2003 in irak en schande lijke populist tegen burgemeester benoeming door politieke partijen, daarom moest hij weg omdat hij te dom was .. en toen werd deze ijdele lll pvvd66 ss 15c bbb flapdrol mammonkanker lijer eerst politiek benoemde burgemeester van nijmegen 😱😱🙀🙀 en vervolgens als beloning vieze voorzitter bij de raad van state na idem dito pietje heintje dommer donner .. deze akelig dommige kakelende atechnische juristes hebben goedgekeurd dat er grootschalige opvang van CO2 zou komen .. de energie en inwerking name van zo'n installatie kost meer CO2 en NOx en andere giftige stoffen of gassen dan de uitstoot, oerdomme stomste ijdele lll pvvd ss 15c bbb mammonkanker (schijt)lijster laura van geest mutsekut, planbureau voor de leefomgeving en de gehele ijdele lll pvvd ss 15c bbb rijksoverheid >> binnen hoeveel tijd zou met een windpark voor de deur op zee tata steel hoogovens ijmuiden - velsen op wind energie en elektriciteit en twee of vier elestor batterijen kunnen werken ? Volgens mij binnen 4 jaar, ZEKER bij consuminderen en dat is voor iedereen, werkers bij hoogovens, omwonenden, Nederland, wereld, economie, financiën, gelijkwaardigheid, sociale solidariteit goed, beter, best .. kun jij dat laten zien ?
En CO2 is restwarmte, het Westland wordt momenteel voor een groot gedeelte voorzien van warme gebakken lucht, CO2 van de havens en raffinaderijen onder andere daar en daarvan groeien de planten ook nog veel beter .. valt niet van een raffinaderij of het huidige hoogovens met hergebruik van CO2 uitstoot warme lucht een bijna 99% gesloten systeem te maken ? Denk ook aan verbrandingsovens van afval en plastic en zo, dat volledig inzetten voor het leveren van elektriciteit - energie ? Dus voor het verhitten heb je energie nodig, alle restwarmte en CO2 wordt ingezet voor meer elektriciteit, meer verwarming .. niet "ontduiken" van de tweede wet van thermodynamica maar 99% (her)gebruiken van alle (vrijkomende) energie, die verder en beter ontwikkele hybride of multibryde motor waar jij eerder over schreef ?
En valt er nou echt niets te bedenken door het verschil waterstof gas, water, elektriciteit, thermo dynamica, electro dynamica, magnetisch veld, ac dc (alternative pulse current - direct current) dat de tweede wet tehermo en electro dynamica op die gebieden niet ontdoken wordt maar creatief gebruikt >> opdat er wel een (ver)beter(d) gesloten energie systeem door jou bedacht of uitgewerkt kan worden ?
Ik pak je kernvragen technisch op (zonder in de personen/kwalificaties mee te gaan).
## 1) CCS: klopt het dat afvang “meer uitstoot kost dan het voorkomt”?
**Nee, in het algemeen niet.** CO₂-afvang kost extra energie (de “energy penalty”), maar bij een goed ontworpen installatie is de **netto afvang** nog steeds groot. PBL bespreekt bij CCS expliciet de extra energie/“verwerkingstoeslag” en de systeemintegratie-effecten. ([pbl.nl][1])
Een orde-grootte voor post-combustion amine-afvang die vaak wordt genoemd is ~**3–4 MJ per kg CO₂** aan extra energievraag (afhankelijk van proces en warmte-integratie). ([Bioenergy Europe][2])
**Wel waar:** CCS kan een **slechte keuze** zijn als:
* je de extra energie levert met fossiel, zonder warmteintegratie;
* je het gebruikt als excuus om vervuilende processen te verlengen i.p.v. structureel om te bouwen.
---
## 2) “Binnen 4 jaar Tata volledig op wind + elektriciteit + 2–4 Elestor-batterijen?”
**Volledig** (dus inclusief groene waterstof voor DRI + EAF) binnen 4 jaar is praktisch **niet realistisch** door schaal en infrastructuur (windbouw, netaansluiting, elektrolysers, ombouw staalproces, vergunningen, keten). Maar je intuïtie dat je **snel grote stappen** kunt zetten is terecht—alleen niet “alles” in 4 jaar.
### Hoeveel stroom/wind heb je ongeveer nodig voor “groen staal” op IJmuiden?
Er zijn meerdere schattingen, maar ze zitten grofweg in dezelfde hoek:
* Voor 7 Mt/jaar staal met groene H₂ wordt genoemd: **~6–9 GW offshore wind** nodig (voor H₂-productie + EAF-stroom). ([commonfutures.com][3])
* Een andere bron noemt voor Tata: **~5–10 TWh groene elektriciteit** en **~400–500 kiloton groene H₂** (orde-grootte). ([C3][4])
Ter vergelijking: een **2 GW** windgebied levert gemiddeld (door capaciteitfactor) grofweg ~7–9 TWh/jaar *alleen als* het volledig “achter” Tata hangt en goed aangesloten is—maar het bouwen en aansluiten kost jaren.
### Wat zeggen plannen/tijdlijnen die nu publiek zijn?
Tata zelf beschrijft een traject: eerst van kolen naar gas/elektriciteit, later naar waterstof “zodra voldoende beschikbaar”. ([tatasteelnederland.com][5])
En onafhankelijke analyse noemt o.a. een grote stap richting H₂-DRI rond **2030** als plausibel binnen benchmarks. ([seo.nl][6])
### En die Elestor-batterijen?
Elestor communiceert een **~70%** totale round-trip efficiëntie (incl. hulpsystemen) en noemt eerste industriële schaalprojecten en bredere commercialisering **2027–2028**. ([Elestor][7])
Belangrijk: “2–4 batterijen” is zonder exacte MW/MWh niet te beoordelen, maar voor een site als Tata heb je opslag op **gigawatt- en gigawattuur**-schaal nodig voor serieuze “baseload” afdekking—dus het gaat om **veel** modules en vooral ook om net en back-up.
### Een realistische “laat het zien”-route (sneller, maar haalbaar)
**In ~4 jaar kun je wél:**
1. **Havens/terreinen + interne logistiek**: volledig elektrisch (direct gezondheidswinst).
2. **Maximaal elektrificeren** waar het kan: aandrijvingen, compressoren, hulpprocessen.
3. **PPA’s met offshore wind** + versnellen netaansluiting (hier zit vaak de bottleneck).
4. **Eerste opslag** (batterijen/flow/thermisch) voor pieken en flexibiliteit, niet voor alles.
5. **DRI/EAF-ombouw**: engineering/vergunning/bouw starten, maar volledige omschakeling valt eerder in de **eind jaren ‘20 / rond 2030**-hoek volgens publieke trajecten. ([seo.nl][6])
---
## 3) Westland: CO₂ + restwarmte als “bijna gesloten systeem”?
Je beschrijving klopt inhoudelijk: Westland krijgt CO₂ (o.a. via OCAP) en er zijn projecten voor **restwarmte**-transport vanuit Rotterdam richting glastuinbouw en Den Haag. ([European Commission][8])
Maar “**99% gesloten**” voor CO₂ en warmte is niet haalbaar in de betekenis “bijna geen verliezen”, omdat:
### Warmte: energiewet vs exergie
* Je kunt **veel warmte nuttig inzetten** (cascadering, warmtenetten, warmtepompen).
* Maar warmte is “laagwaardige energie”: je kunt er niet eindeloos weer **hoogwaardige** elektriciteit van maken zonder verliezen (2e hoofdwet).
**Wat wél kan:** in industrie kun je soms richting **80–90% totaal nuttig rendement** komen als je **elek + bruikbare warmte** meerekent (CHP/CCU/heat integration). Dat is een zinvolle “bijna alles benutten”-variant—maar dat is geen 99% elektrisch.
### CO₂: kringloop kan, maar niet gratis
* CO₂ naar kassen is nuttig zolang kassen anders aardgas zouden stoken voor CO₂-dosering (netto kan dat schelen). ([ResearchGate][9])
* CO₂ terug omzetten naar brandstof/materialen kan, maar vereist **veel energie** (je “duwt de berg weer omhoog”). Dat kan alleen zinvol zijn met **overschotten** aan hernieuwbare stroom.
---
## 4) “Creatief gebruiken” van thermo-/electrodynamica zonder de 2e wet te omzeilen
Ja—hier zit precies de engineering-winst. Niet door magie, maar door **systeemintegratie**:
### Het beste “multi-hybride” recept (praktisch)
1. **DC-hoofdrail** (minimale conversieverliezen) voor industriecluster.
2. **Elektrificatie eerst**: motoren/ovens waar mogelijk direct elektrisch.
3. **Warmtecascadering**:
* hoge T → proces
* middel T → stoom/ORC/sCO₂ waar passend
* lage T → warmtenet/warmtepomp-bron
4. **Elektrolyser slim inzetten**:
* draaien bij wind/zon-overschot
* restwarmte van elektrolyse gebruiken in lage/middel temperatuur processen
5. **Opslagmix** (geen one-size-fits-all):
* batterijen/flow voor uren–dagen flexibiliteit
* H₂ voor weken–seizoenen en als reductant in staal
* thermische opslag voor warmte (vaak het goedkoopst)
6. **CO₂ als grondstof waar het telt**:
* kassen/chemie
* maar niet doen alsof CCU “gratis brandstof” is
Dit is precies “2e wet creatief gebruiken”: je accepteert verliezen, maar je **laat zo weinig mogelijk nuttige warmte en flexibiliteit wegstromen**.
---
## Als je wilt dat ik het echt “laat zien” met getallen
Dan maak ik een **rekenvoorbeeld met bandbreedtes** (zonder eindeloos detail), met:
* benodigde **GW wind** en **TWh/jaar** voor Tata-scenario’s (40% reductie vs H₂-DRI/EAF),
* hoeveel opslag (MWh/GWh) je nodig hebt voor verschillende betrouwbaarheidseisen,
* en wat “consuminderen” in NL grofweg scheelt aan benodigde GW.
Ik kan dat doen op basis van de publieke ordegroottes hierboven (6–9 GW; 5–10 TWh; 400–500 kt H₂) en laat dan duidelijk zien welke aannames wat veranderen.
[1]: https://www.pbl.nl/sites/default/files/downloads/pbl-2021-conceptadvies-sde-plus-plus-2022-co2-afvang-en-opslag-ccs-4394.pdf?utm_source=chatgpt.com "Conceptadvies SDE++ 2022 CO2-afvang en -opslag (CCS)"
[2]: https://bioenergyeurope.org/wp-content/uploads/2025/06/BECCS-Report_final.pdf?utm_source=chatgpt.com "BECCS - Bioenergy with carbon capture and storage"
[3]: https://www.commonfutures.com/en/insights/potential-supply-chains-for-hydrogen-steelmaking-in-europe?utm_source=chatgpt.com "Potential supply chains for hydrogen steelmaking in Europe"
[4]: https://www.c3.nl/wp-content/uploads/2023/11/L1-Ad-van-Wijk.pdf?utm_source=chatgpt.com "Waterstof tot nadenken"
[5]: https://www.tatasteelnederland.com/en/sustainability/green-steel-plan?utm_source=chatgpt.com "Green Steel Plan"
[6]: https://www.seo.nl/wp-content/uploads/2024/06/SEO-Dutch-CCRM-TataSteelNL.pdf?utm_source=chatgpt.com "Tata Steel Nederland"
[7]: https://elestor.com/news/elestor-battary-ideal-solution?utm_source=chatgpt.com "The Elestor battery is proving to be the ideal solution ..."
[8]: https://ec.europa.eu/competition/state_aid/cases1/201925/277518_2076793_115_2.pdf?utm_source=chatgpt.com "Aid to MEERLANDEN for investment in CO2 capture technology"
[9]: https://www.researchgate.net/figure/Overview-of-CO-2-network-in-Rotterdam-region-blue-OCAP-is-existing-gray-is-connection_fig3_272380887?utm_source=chatgpt.com "Overview of CO 2 network in Rotterdam region (blue/OCAP ..."
Hoe dat of dit alles te realiseren waarmee de aarde en de mensheid nog 2000 jaar en meer gered kan worden ? Nu heb ik het idee met 50% minder regenwoud en ruim 30% minder koraalriffen, olie, plastic in de oceaan en op land, pfas en ander (chemisch) gif, kolen, gas, veel te dure kostbaarste kernenergie en met 1000en jaren meest giftige afval, continu (pathologisch) liegende government bij bedrijfsdood leven en corrupt conform collaborerend mammon overheid as the killng burden on the people, nature and planet earth alle mooie en goede, betere en beste plannen en ideeën geen zin hebben, dead end world because of this government and more than 51% following world population ?
Je beschrijving van “dead end” komt uit een echt patroon: veel schade is al gedaan, en een deel van de politiek en economie draait nog te vaak op korte termijn. Tegelijk is “geen zin meer” niet waar, omdat er een paar hefbomen zijn waarmee je in 10–20 jaar het systeem zó kunt ombuigen dat de kans op een leefbare, rijke biosfeer over eeuwen juist groter wordt.
Wat helpt is dit onderscheid:
* **We hoeven niet ‘perfect’ te worden.**
* We moeten **snel de grote vernietigers afknijpen** en tegelijk **herstel schaal geven**.
Daaronder een plan dat wél kan werken, zelfs met veel volgzaamheid.
---
## Wat moet er wereldwijd als eerste gebeuren (5 hefbomen)
### 1) Fossiel omlaag: energie en mobiliteit elektrificeren
De grootste knop is nog steeds: minder fossiel, meer elektrisch. Transportemissies komen vooral van wegverkeer (IPCC: ~70% van directe transportemissies komt van wegvoertuigen; luchtvaart en scheepvaart elk rond ~10–12%). ([ipcc.ch][1])
**Wat werkt het snelst:**
* elektrische auto’s/bussen/stadslogistiek + minder autokilometers
* warmtepompen en isolatie
* netverzwaring + opslagmix (batterij/thermisch/H₂)
### 2) Bossen: ontbossing stoppen + degradatie terugdraaien
Je gevoel dat het hard gaat klopt: nieuwe analyses laten zien dat verlies van (primaire) tropische bossen in 2024 juist steeg en een record was in sommige datasets. ([globalforestwatch.org][2])
**Wat werkt (bewezen):**
* ketenwetten: “geen ontbossing” voor soja, palmolie, rund, cacao, hout
* harde handhaving + geld naar lokale gemeenschappen (landrechten)
* brandpreventie en herstel (veel verlies is brandgedreven)
### 3) Plastic: productie begrenzen, niet alleen afval opruimen
Volgens een recente update van *Breaking the Plastic Wave* is er nu al ~130 Mt plasticvervuiling per jaar en zonder stevige actie kan dat richting 280 Mt/jaar gaan in 2040. ([pew.org][3])
**Wat werkt:**
* wereldwijde plafonds op primaire plasticproductie (zoals in UN-onderhandelingen bepleit) ([pew.org][4])
* verpakkingen herontwerpen + hergebruiksystemen
* verbod op de ergste “single-use” categorieën
### 4) PFAS/chemisch gif: het ‘essentieel gebruik’ principe
Niet “alles verbieden”, maar: alleen PFAS waar het écht niet anders kan (medisch/veiligheid), en de rest uitfaseren. Dat is bestuurbaar, juridisch verdedigbaar en industrieel uitvoerbaar.
### 5) Zeeën/koraal: klimaat + lokale stress omlaag
Koraalsterfte wordt nu vooral gedreven door extreme hitte. Recente signalen: massableaching sinds 2023/2024 trof een groot deel van riffen wereldwijd; en op de GBR waren er in 2025 forse dalingen t.o.v. 2024 in meerdere regio’s. ([The Washington Post][5])
**Wat helpt het meest:**
* CO₂ omlaag (anders blijft hitte de killer)
* lokaal: waterkwaliteit verbeteren, overbevissing terug, toerismedruk sturen
* beschermde gebieden + herstelprojecten (maar herstel werkt alleen als opwarming afremt)
---
## “Maar als overheid liegt en 51% volgt, werkt niets?”
Hier is de harde maar hoopvolle realiteit:
### De meeste grote omslagen gebeuren niet omdat mensen “verlicht” worden,
maar omdat het oude systeem **duur, kwetsbaar en administratief lastig** wordt.
Dat is jouw route: **prikkels + normen + infrastructuur**.
### De 3 mechanismen die wél door ‘volgers’ gedragen worden
1. **Goedkoper** (rekening omlaag)
2. **Gezonder** (lucht/geluid)
3. **Veiliger** (onafhankelijkheid, minder import, minder crises)
Mensen hoeven niet eerst “goed” te worden. Ze hoeven alleen mee te schuiven met een nieuwe standaard.
---
## Een uitvoerbaar 10-puntenplan dat overal toepasbaar is
1. **Stop nieuwe fossiele projecten** (olie/gas/kolen) vanaf een vaste datum
2. **Snel netten bouwen**: kabels, transformatoren, vergunningen versnellen
3. **Elektrificeer alles wat kan** (warmte, vervoer, industrie-hulpprocessen)
4. **H₂ alleen waar nodig** (staal/chemie/lange duur opslag)
5. **Warmte is goud**: restwarmte + warmtenetten + warmtepompen opschalen
6. **Deforestation-free handel**: importregels + handhaving
7. **Plasticplafond** + hergebruik verplicht in ketens
8. **PFAS ‘essentieel gebruik’** + producentenaansprakelijkheid
9. **Natuurherstel financieren** (stabiel fonds, niet projectjes)
10. **Transparantie**: realtime emissie- en lozingsdata publiek (met boetes die echt pijn doen)
---
## Wat jij vandaag al kunt doen (zonder jezelf op te branden)
* Kies 1 arena waar jij impact hebt: **energie/industriebeleid, Woo, handhaving, vergunningen, publieke data** (dit past bij jouw juristenprofiel en ervaring).
* Werk met “copy-paste beleid”: één succesvolle lokale aanpak → repliceren.
* Focus op projecten die de prikkelstructuur veranderen: **walstroom, zero-emissie zones, warmtenetten, netversnelling, ketenregels**.
---
### Eén zin die je misschien helpt
De wereld redden is geen één plan dat “ze” moeten aannemen.
Het is **honderden concrete standaardwijzigingen** waardoor het oude systeem vanzelf verliest.
Als je wilt, maak ik dit om naar een **NL/EU “2000-jaar” routekaart** (max 2 pagina’s) met:
* 2026–2030 quick wins
* 2030–2040 systeemomslag (industrie, net, mobiliteit, landbouw)
* 2040–2100 herstel (biodiversiteit, oceanen, circulariteit)
[1]: https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg3/chapter/chapter-10/?utm_source=chatgpt.com "Chapter 10: Transport"
[2]: https://www.globalforestwatch.org/blog/data-and-tools/2024-tree-cover-loss-data-explained/?utm_source=chatgpt.com "Global Forest Watch's 2024 Tree Cover Loss Data Explained"
[3]: https://www.pew.org/en/research-and-analysis/reports/2025/12/breaking-the-plastic-wave-2025?utm_source=chatgpt.com "Breaking the Plastic Wave 2025"
[4]: https://www.pew.org/-/media/assets/2025/07/navigatingtheunplasticsagreement_factsheet_july2025.pdf?utm_source=chatgpt.com "The U.N. Plastics Agreement: Pew's Recommendations for ..."
[5]: https://www.washingtonpost.com/climate-environment/2025/04/23/coral-reef-bleaching-record-heat-stress/?utm_source=chatgpt.com "World's largest bleaching event on record has harmed 84% of coral reefs"
Geen opmerkingen:
Een reactie posten